ماسوله؛ روستایی تاریخی و زیبا در قلب گیلان
ماسوله، روستایی تاریخی و زیبا در قلب گیلان
جاده سبز بود و تا چشم کار می کرد یا مزارع چای بود و برنج یا صخره هایی بلند که از میان سنگهایشان درختان تنومند و سبز سربرآورده بودند. در قالب توری یکروزه از تهران به سمت ماسوله حرکت کردیم و داشتن همسفرهای خوب، راهنماهایی با اطلاعات بالا، و رانندهای با چهرهای آرام که جادهها را خیلی خوب میشناخت همگی باعث شد که در مسیر رسیدن به روستای ماسوله در قلب استان گیلان حسی بسیار خوب را کنار هم تجربه کنیم. برای رسیدن به ماسوله از منجیل “شهر توربینهای بادی و باغ های پربار زیتون” و فومن “شهر کلوچههای خوشمزه” گذشتیم و بعد از پشت سر گذاشتن جادههای زیبا و چشمنواز و سرسبز که گاهگاه درختان جنگلهای هیرکانیاش را پیشکش چشمانمان میکرد به روستای تاریخی و زیبای ماسوله رسیدیم. روستایی که گفته میشود نامش را از کوههای همجوارش با نام “ماه سالار” گرفته است. ماسوله به خاطر معماری منحصر به فردش، طبیعت زیبا و مسحور کنندهاش، مردمان مهربان و خونگرمش و سوغاتیهای متنوعش به عنوان اثری ملی به ثبت رسیده و در انتظار ثبت جهانی در میان آثار تاریخی یونسکو است.
معماری روستای ماسوله
معماری خاص و بافت سنتی ماسوله آنقدر دیدنی و جذاب است که چه در روزهای گرم و آفتابی تابستان و چه در روزهای مه گرفته و برفی زمستان گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند. ماسوله روستایی پلکانی است و خانهها جوری هنرمندانه و منظم از پایین دامنه کوه به سمت بالا روی هم چیده شدهاند که ارتباطی نزدیک بین خانهها ایجاد کردهاند، طوریکه حیاط خانههای پایینی پشت بام خانههای بالایی است و مردم برای رفت و آمد در روستا باید از دل خانههای یکدیگر رد شوند. رنگ زرد خانهها نیز برای بهتر دیده شدن آنها در روزهای مه گرفته و سرد است. در گذشته، روستاهای پلکانی یا طبقاتی معمولا در مناطق کوهستانی ساخته میشدند تا به هم فشردگی بافت روستا جلوی نفوذ سرما را بگیرد و انسجام و نزدیکی خانهها به مردم کمک کند و در زمان حمله دشمنان ازطبقات بالا با پرتاب چوب و سنگ از خود دفاع کنند.
دیدنیهای روستای ماسوله
چند ساعت پرسه زدن در کوچههای باریک روستا و عکاسی از مناظر زیبای آن از روی پشت بام خانهها آنقدر آرامش بخش است که نه گرمای روزهای تابستانی احساس میشود و نه دوری راه و به قول سهراب سپهری” ماسوله را باید دید، و به تماشای آن همه خانه که به پهنهی سبز کوه نشسته است ایستاد”. از درون روستا هر چه به چشم میخورد و هر چه احساس میشود از جنس زیبایی است؛ کوههای سراسر سبز، آسمان آبی و پاک، خانههای قدیمی و صمیمی، خنکای بادی که به آرامی میوزد، شمعدانیهای رنگارنگ قاب شده پشت پنچرههای چوبی، عروسکهای کاموایی بافتهی زنان هنرمند روستا، صدای فرقانی که از شیب کوچک بین پلهها عبور میکند، بوی غذای محلی از رستورانهای سنتی و دیدنی، گنبد آبی و کوچک “امامزاده عون بن محمد” با منارههایی کوچک و سبز، لهجهی شیرین مردم محلی، بازیگوشی بچهها، لذت عکس گرفتن با لباسهای روستایی و پرسهزنی در بازار زیبای ماسوله همگی از جاذبههای روستای ماسوله است.
گذران اوقات کنار “آبشار کوشم ماسوله” نیز خالی از لطف نیست. آبشاری کوچک اما با آبی خنک و محیطی سرسبز که در فاصله چند کیلومتری روستا قرار گرفته و بعد از چند ساعت گشت و گذار در روستا کمی استراحت کنار صدای گوشنواز آن جانی دوباره به آدم میبخشد.
سوغات ماسوله
بازار ماسوله آدم را یاد کوچههای آشتی کنان میاندازد. کوچههایی تنگ و باریک اما پر از دوستی و مهربانی. مغازهها تنگاتنگ هم قرار دارند و آنقدر تنوع صنایع دستی و خوراکیها و نوشیدنیها زیاد است که هر گردشگری برای خرید سوغاتی و یادگاری وسوسه میشود: عروسکهای بافتنی و زیبا و رنگارنگ، لیفهای گرد و کوچک، لواشکهای ترش و ملس، شیرینیهای خوشمزه، ظرفهای سفالی و یا قاشقهای چوبی همگی از سوغاتیهای ماسوله است که میتوان با قیمتی بسیار مناسب آنها را خرید. حتی اگر در پیچ و خم کوچههای ماسوله نتوانستید راهی به بازار پیدا کنید در میان پرسهزنیهایتان، زنان و مردان روستایی را خواهید دید که کنار هر کوچه و هر خانهای صنایع دستیشان را میفروشند.
مردم خونگرم ماسوله
مردم روستای ماسوله بسیار خونگرم، ساده و بیآلایش هستند و با خود فکر میکنم شاید همین سبک صمیمی ساخت خانههای به هم گره خورده به روح مردمانش نیز سرایت کرده است. بر خلاف برخی روستاها که مردم محلی حتی اجازه عکس گرفتن به مسافران را نمیدهند، مردم روستای ماسوله بسیار میهمان نواز هستند. با این حال، پس از ثبت ماسوله به عنوان اثر ملی اجازهی ساخت و سازهای نامتعارف با بافت روستا به مردم داده نشد و تعداد زیادی از جمعیت جوان روستا برای کار به شهرهای مجاور مهاجرت کردند و امروز مردمی که در روستا ماندهاند درآمدشان را از راه گردشگری به دست میآورند. عدهای از مردم محلی، یا در هتلهای روستا مشغول به کار هستند و یا خانههایشان را به گردشگران اجاره میدهند و خاطرهای خوش برای آنها رقم میزنند. بعضی از آنها نیز در رستورانهای سنتی و زیبا با چشماندازی ازکوههای مجاور مشغول کار هستند و با پختن غذاهای محلی وخوشمزه ازمیهمانان پذیرایی میکنند، عدهای دیگر نیز در بازار زیبای ماسوله و یا در گوشه کنار کوچههای ماسوله صنایع دستی میفروشند.